Bezuinigingen in Ede, kansen voor de Buurt?

De gemeente Ede moet net als vele andere gemeenten in de komende jaren flink bezuinigen, terwijl er meer taken op de gemeente afkomen. Zo moet er op het beheer van de openbare ruimte zo'n 3 miljoen euro worden bezuinigd, een fors bedrag. Wat gaat dat betekenen voor de buurten? Welke taken zullen bewoners zelf op zich moeten nemen en welke ruimte krijgen buurten om zelf te bepalen hoe het werk in de buurt wordt georganiseerd en hoe de buurt er uit komt te zien?

Deze vragen komen aan de orde op op de buurtavond van de Zeeheldenbuurt op 25 februari as in het Eigen Gebouw aan de Bettekamp.

mEde Maken

De bezuinigingsopdracht en de consequenties voor de Openbare Ruimte zijn besproken in een aantal bijeenkomsten met bewoners (“mEde Maken”). Een groot deel van het bedrag moet worden opgebracht door het niveau van het beheer terug te brengen tot een minimaal niveau (de zogenaamde C-kwaliteit volgens de CRWO normen). De gemeente stopt met enkele onderhoudstaken (boomspiegels, speelplaatsen, legen van afvalbakken in de bebouwde kom, maaien van smalle grasstroken in de woonstraten).

Bewoners kunnen zelf kiezen of ze meer kwaliteit in hun woonomgeving willen en dan zelf aan de slag gaan. Zij kunnen dit ook meer georganiseerd doen per straat of buurtvereniging en een beroep doen op de gemeente om te worden gefaciliteerd d.m.v. een wijkwerkwagen vol gereedschap en enkele kleine machines, zoals een grasmaaier, heggeknipschaar en bladblazer.

Een ander idee is om een bewonersbedrijf op te richten. Bewoners starten een bewonersbedrijf vanuit een dorp , buurt of wijk en gaan de regie overnemen voor het onderhoud en kleine investeringen in de wijk. Het bedrijf krijgt de regie over de uitvoering. Ze krijgt van de gemeente een budget hiervoor en zorgt dat het onderhoud wordt uitgevoerd. Dit kan zijn met vrijwilligers door een deel zelf uit te voeren, maar ze kunnen ook een bedrijf opdracht geven om e.e.a. uit te voeren, of gezamenlijk. Een belangrijk aspect hierbij is om het werk voor vrijwilligers leuk te maken. Dit kan b.v. door vrijwilligers wat te laten verdienen hiermee voor de sportclub, of voor een leuke, extra activiteit in de wijk.

Rhoon-Noord

Een voorbeeld uit een andere gemeente is het Bewonersnetwerk Rhoon Noord in de gemeente Albrandswaard. Hier regelen de bewoners geheel zelf het beheer van de openbare ruimte, veiligheid en welzijn in de wijk. De bewoners bepalen aan welke activiteiten het budget wordt besteed. Aan de buurttafel wordt overlegd wie wat wanneer gaat doen. Daar overleggen de drie partijen: bewoners, de gemeente en de aannemer (Binder Groenprojecten). Ook de basisschool is betrokken. Groep 8 helpt snoeien en er wordt zwerfvuil geraapt. Het centrum voor dagbesteding haalt de afval bakken op. In de praktijk doet de aannemer groot onderhoud en helpen de bewoners met het verzamelen van het snoeihout. De plantenbakken in de wijk worden door een vriend van het netwerk geleverd en het tuincentrum levert de planten voor weinig geld. De financiën in Rhoon Noord worden op de rekening van de groen aannemer gestort en die zorgt voor de verantwoording.(bonnetjes en zo) Maar de bewoners bepalen waar het geld heen gaat. Als je veel zelf doet blijft er geld over voor andere dingen. Naast het budget van de gemeente komt er ook geld van het Oranje fonds en de verhuurder in de wijk. Een belangrijk kader dat hierbij is gesteld is dat de onderhoudskwaliteit in de wijk steeds minimaal op basisniveau moet zijn.

Bewonersbedrijven

Op verschillende plekken in Nederland zijn al bewonersbedrijven actief met het doel om de wijk economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. De eventuele winst die Bewonersbedrijven maken, vloeit direct terug in de wijk. Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) is in 2012 een project BewonersBedrijven gestart dat bewoners begeleid bij het opzetten ervan o.a. door mee te denken over verdienmodellen en kritisch kijken naar het ondernemingsplan. Kennis en ervaring worden verzameld op bewonersbedrijven.nl. Een BewonersBedrijf kan ook in aanmerking komen voor startkapitaal.

Het bewonersbedrijf in Heechterp-Schieringen in Leeuwarden richt zich op het verbeteren van door bewoners urgent ervaren problemen in de wijk. Zo wil men de afvalproblematiek terugdringen en werkloze medebewoners aan het werk helpen. Daartoe heeft het bewonersbedrijf inmiddels een contract voor afvalinzameling aanvullend op de reguliere uitvoeringsdienst van de gemeente afgesloten. Daarnaast heeft men een cateringservice met diverse opdrachten in de portefeuille.

In de Arnhemse Wijk Malburgen exploiteert een bewonersbedrijf “Het Bruishuis”, een voormalig verzorgingstehuis van negen verdiepingen met ruim 130 wooneenheden. Het bewonersbedrijf verhuurt de eenheden aan onder meer studenten. De huurders van de flat krijgen korting op de huur in ruil voor vrijwilligerswerk in de wijk (bijvoorbeeld het pand schoonmaken, maar ook voetbaltrainingen verzorgen en mindervaliden in de wijk vervoeren).

Zorgcooperaties

Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg heeft tijdens een inventarisatieonderzoek in 2014 101 burgerinitiatieven in wonen-zorg-welzijn gevonden. Een van de oudste is de zorg-cooperatie Hogeloon. Deze biedt oa. een wmo-loket, dagbesteding, tuinonderhoud en zorg thuis.

Energiecooperaties.

In Nederland waren eind 2014 meer dan driehonderd lokale en regionale energie coöperaties. Via een dergelijke coöperatie kopen leden gezamenlijk stroom of gas in via een windpark – of zonnepark in de buurt. Ook zijn er steeds meer Verenigingen van Eigenaren die zonnepanelen inkopen. In Lunteren wordt gewerkt aan een cooperatie waarbij zonnepanelen aangekocht worden en geplaatst worden op het dak van een boerderij in het buitengebied.

Conclusie

Het zal van belang zijn in de komende jaren te experimenteren met diverse vormen van bewonersorganisatie in de gemeente Ede. Het zou ook goed zijn om binnen onze Zeeheldenbuurt na te denken op welke manier we onze buurt beter kunnen organiseren met een grotere betrokkenheid van bewoners en kansen om het leven in de buurt leuker, mooier, prettiger en veiliger te maken. Als je geinteresseerd bent om mee te denken, horen we het graag.

Verder lezen:

Op 25 februari om 20.00u is er een buurtavond over dit onderwerp. Bram Snaterse van Wijkbeheer en regisseur Rizgar Parlak zullen dan ook aanwezig zijn en een presentatie houden. Plaats: Eigen Gebouw, Bettekamp 29.

Meer informatie of reacties: Bert Alkemade, tel 0646054516 zeeheldenbuurt@ede-west.nl